10 thay đổi của bóng đá hiện đại
Phần 1: Sự sụp đổ và lên ngôi của tiền vệ kiến tạo
Năm 2004, Gabriele Marcotti đã viết một bài báo cho tờ The Times về huyền thoại ở Barcelona Pep Guardiola. Không phải để nhìn lại sự nghiệp của ông hay nói về khả năng chơi bóng ở mức cao nhất dù đã ở bên kia sườn dốc, thách thức tất cả những nhà phê bình, như Paolo Maldini đã làm được. Nó nói về điều gì khiến Pep đã trở nên ko còn hữu dụng ở những năm 2004.
Bài báo này không phải để phủ nhận công lao của ông ở mặt cầu thủ, xin nhấn mạnh rõ điều này. Một cầu thủ không nổi trội lắm với thể lực dồi dào, chơi phía trên hàng phòng ngự và thường tung ra những đường chuyền vượt tuyến cho những đồng đội nổi tiếng của ông – như Michael Laudrup, Hristo Stoichkov và Romario – những tên tuổi lớn nhất có thể kể đến. Khi Marcotti viết bài này, Pep đã 33 tuổi nhưng lại ở trên đỉnh của sự nghiệp.
Nhưng sự thật tàn nhẫn là … không ai muốn anh ấy. Những năm đầu của thế kỉ 21, Châu Âu bị ám ảnh bởi chiến thuật với 2 loại cầu thủ chơi ở trung tâm – một tiền vệ phòng ngự mạnh mẽ với những cú tắc bóng chính xác, và loại thứ 2 là tiền vệ kiến tạo Số 10 cổ điển. Những cái tên lẫy lừng theo kiểu kẻ hủy diệt – nghệ sĩ kiến tạo này có thể kể đến Davids – Zidane của Juventus, hay Kean – Scholes của Manchester United. Và vì thế, những tiền vệ phát động tấn công như Pep Guadiorla không có chỗ!
Trong bài báo có đoạn:
Trích dẫn:
“Những kĩ năng chơi bóng như kiểu anh ấy đã lỗi thời… Bóng đá hiện đại đã khép cánh cửa đối với những cầu thủ dạng Guardiola… mặc dù đang chơi thứ bóng thăng hoa nhất trong sự nghiệp, không có chỗ nào dành cho anh ấy… Thật đáng suy nghĩ, một hình mẫu phức tạp của những cầu thủ qua ví dụ về Pep khiến cho những fan hâm mộ nhỏ tuổi bị mất phương hướng và thất vọng”
Và một đoạn Pep tự thú nhận:
Trích dẫn:
“Tôi không thay đổi gì… kĩ năng của tôi cũng không giảm đi. Chỉ là bây giờ bóng đá đã khác quá. Nó tốc độ hơn và cần nhiều thể lực, sức mạnh hơn nhiều. Chiến thuật cũng khác đi, bạn phải là một tiền vệ tranh cướp bóng, hoặc một cầu thủ tắc bóng chính hiệu, như Patrick Viera hay Edgar Davids. Nếu bạn còn có thể chuyền banh, thì, đó là một tí gia vị. Nhưng xin nhấn mạnh rằng, khi nhắc đến vị trí tiền vệ trung tâm, là nhắc đến khía cạnh phòng thủ… những cầu thủ như tôi đang dần bị tuyệt chủng”
Đó là vào năm 2004. Và giờ - ở năm 2010, đương kim vô địch Châu Âu ở mức độ CLB đang được dẫn dắt bởi Pep Guardiola, người đang làm thấm nhuần phong cách chơi bóng của mình vào Barcelona. Mùa giải này ông thường xuyên chơi với ba cầu-thủ-kiểu-Guardiola ở trung tâm hàng tiền vệ - Xavi Hernandez, Andres Iniesta và Sergio Busquets (dù Busquets có thiên hướng phòng ngự hơn). Xavi và Iniesta cũng là cặp đôi tạo nên nhà Đương kim vô địch Châu Âu – Tây Ban Nha ở cấp độ đội tuyển. Chỉ sáu năm sau khi tâm lí chiến thuật của Guardiola được cho là đã chết, nay trở thành cách để chơi bóng đá.
Đáng lưu ý là đã có rất nhiều thay đổi chỉ trong một thời gian ngắn. Nhân tố lớn nhất làm sống lại cầu-thủ-kiểu-Guardiola là việc chuyển từ sơ đồ 4 – 4 – 2 ở giữa những năm 2000, sang 4 – 2 – 3 – 1 và 4 – 3 – 3, đều có ba tiền vệ trung tâm. Điều này dẫn đến có nhiều đất hơn ở khu vực giữa sân, và bộ đôi kẻ hủy diệt – nghệ sĩ kiến tạo giờ có thêm “người chuyền bóng” ở giữa. Kẻ suýt giành chức vô địch thi đấu một cách tuyệt vời – Liverpool là một điển hình với Mascherano ( kẻ hủy diệt) Alonso (người chuyền bóng) và Gerrard ( nghệ sĩ kiến tạo).
Nhưng có lẽ còn có những thay đổi nhiều hơn thế nữa – giữa những năm 2000, người ta ám ảnh to lớn về việc tìm kiếm ‘mẫu cầu thủ như Makelele’ đã dẫn đến sự suy giảm về tiền vệ kiến tạo – một số 10 chính hiệu( khi những cầu thủ loại này bị kèm sát đến mức không còn đất diễn) – và nó tự dẫn đến việc ‘mẫu cầu thủ Makelele’ trở nên ít quan trọng hơn (vì còn ai để kèm đâu?). Cho nên, ‘nghệ sĩ kiến tạo’ giờ lùi sâu hơn, chuyền banh cơ bản hơn. Ví dụ điển hình, Cecs Fabregas hoặc Andres Iniesta chơi ở đỉnh của một bộ ba tiền vệ tam giác – trong khi đó tiền vệ cầm banh cũng chuyển từ một kẻ tắc bóng, thành một cây chuyền chính hiệu – với Busquest và Micheal Carrick là một thí dụ. Và tự nhiên, cuộc chiến ở giữa sân không còn là ‘thể lực’ hay ‘giành banh’ nữa – mà tất cả chuyển thành ‘chuyền banh’, với Barcelona và Arsenal là hình mẫu.
Tất nhiên, ta không nên rơi vào suy nghĩ rằng loại cầu thủ này đơn thuần do Barcelona tạo ra. Còn có rất nhiều tiền vệ kiểu này khắp Châu Âu đã thành công; Andrea Pirlo là một ví dụ rõ ràng nhất, dù cho Pirlo cũng nằm trong bài viết của Marcotti. Guardiola thừa nhận rằng vị trí của Pirlo ở Milan là hoàn toàn cần thiết vì họ chơi ‘thứ bóng đá hoàn toàn khác’. David Pizraro ở Roma là một điển hình khác, nhưng một lần nữa, Roma đã chơi một thứ bóng đá vô cùng độc đáo những năm gần đây. Pizarro gặp vấn đề ở Inter khi họ chơi đội hình 4 – 4 – 2 tiêu chuẩn; vì thế ta có thể suy ra tiền vệ chơi banh (ball – playing midfield) này chỉ phù hợp với những chiến thuật không thường gặp suốt cả thập kỉ qua.
Cũng không nên suy luận rằng Guardiola đã tạo nên Iniesta và Xavi – họ đã tự khẳng định bản thân ở CLB rồi. Tuy nhiên phải thừa nhận rằng họ đã được truyền cảm hứng bởi Guardiola khi còn rất trẻ, và không phải lúc nào họ cũng được ra sân khi Barcelona thi đấu dưới thời HLV Frank Rijkaard - ở lần vô địch C1 năm 2006, cả hai đã ngồi ghế dự bị khi Barcelona thi đấu với hai tiền vệ trung tâm.
Cho nên dù cho mọi người có mong chờ điều gì trong thời khắc chuyển giao thế kỉ, sức mạnh vẫn không thể thắng được mưu mẹo. Trên thực tế, điều ngược lại đã xảy ra – yếu tố kĩ thuật chưa bao giờ quan trọng đến như vậy. Đọc lại những dòng trích từ Pep Guardiola lần nữa, người ta sẽ nghĩ những gì ông mô tả chắc từ một thế giới khác. Và từng ở vị thế là một sự thừa thãi khi làm cầu thủ 6 năm trước, nay triết lí của Guardiola đã trở thành hình mẫu cho toàn Châu Âu khi trên cương vị của một HLV.
Một sự mỉa mai không thể tệ hơn? Khi Pep Guardiola nắm quyền Barcelona ông mới chỉ 37 tuổi – như đã đề cập ở trên, thể lực của ông là rất tuyệt vời ( cộng với sự chuyên nghiệp tột bực có thể giúp ông duy trì khả năng chơi bóng tốt của mình), và khả năng chuyền bóng có thể giúp ông tiếp tục sự nghiệp quần đùi áo số. Vì thế, không lí do gì một cầu-thủ-37-tuổi Guardiola lại không thể chơi bóng ở La Liga hay Serie A ở vị trí tiền vệ. Sự nghiệp cầu thủ của ông có thể kết thúc hơi sớm, nhưng tuyệt vời làm sao nó lại giúp ông phát triển triết lí bóng đá của mình thành một biểu tượng như vậy.
Và vì thế cái hấp dẫn nhất trong chiến thuật của những năm đầu thế kỉ 21 là sự sụp đổ - và trỗi dậy của nghệ-thuật-Guardiola.
Bài báo nguyên thủy của Gabriele Marcotti ở đây
Xin lưu ý mọi người là trong bài viết có những đường liên kết tới những thông tin ngoài lề cho ai muốn tìm hiểu thêm hoặc xác minh lại. Tất cả đều được link dưới dạng gạch chân màu xanh
còn tiếp...
Nguồn Zonalmarking.net
Từ: [Series] 10 thay đổi của bóng đá hiện đại
Trích dẫn:
Trích dẫn bài viết của
sunliang
mình đã đọc dc ở đâu đó, hv cánh hiện đại giống như 1 cầu thủ box to box ở cánh :mocmui1: và nhận định này có vẻ chuẩn sơn :mocmui1:
thực ra có ít cầu thủ có khả năng này, bóng đá hiện đại chỉ có daniel alves của 3k là có khả năng đó, nhưng mình thích Lahm của Bayer hơn, công thủ toàn diện, khi có cơ hội sút cũng rất kinh.Lahm thực sự ko biết là hậu vệ kiểu j, chơi dc nhiều vị trí
Từ: [Series] 10 thay đổi của bóng đá hiện đại
^
mình thì thấy nhiều là khác, hv cánh h toàn dâng cao hỗ trợ tấn công mà, dạng đứng ở sau như FB defend ít rồi :why:
