Bài viết này của mình sẽ nhằm hướng dẫn cơ bản cho những bạn mới chơi nhằm xây dựng 1 hệ thống tactics hiệu quả cho riêng bạn. Bài viết sẽ không dựa vào bất kì 1 tactic hay 1 system nào mà chỉ đưa ra những chỉ dẫn, từ đó bạn sẽ tự mình xây dựng tactic.
1 vài tài liệu khác bạn có thể xem qua :
- Player Intructions
- Touchline Intructions
- 1 vài tactic nổi tiếng trên thế giới
Bước đầu tiên : Đội hình
Đây là bước đầu tiên trong quá trình xây dựng tactics của bạn, dựa vào đội hình hiện có của bạn ( hoặc đội hình trong tương lai ) mà bạn cần phải có 1 đội hình nhất định của riêng bạn, đó có thể là 4-4-2, 4-5-1 , 3-5-2..... tuỳ vào lựa chọn của bạn. Hãy tự hình dung từ thực tiễn vào trong game, những đội bóng nào chơi với sơ đồ nào , thường chơi với lối đá ra sao. Rất nhiều để các bạn lựa chọn như 4-5-1 của Barca , 4-4-2 của MU hay 4-3-1-2 của Inter...v..v.. Và hãy nhớ 1 điều : lựa chọn đội hình không phải là yếu tố quyết định đến lối chơi của bạn ( tấn công hay phòng ngự...) nhưng nó sẽ định hướng cho bạn và cả cầu thủ của bạn. Lấy vd : bạn chơi với 1 đội hình nhiều tiền đạo, điều này không có nghĩa là đội hình của bạn sẽ tấn công tốt, đội hình nhiều tiền đạo sẽ đói bóng và không khó để nhận ra các cầu thủ sẽ không có nhiều khoảng trống.
Hãy xây dựng đội hình dựa vào cầu thủ của bạn, đừng cố gắng áp đặt 1 cầu thủ chơi ở 1 vị trí mà anh ta lạ lẫm mà hãy tạo điều kiện để anh ta chơi đúng vị trí yêu thích , anh ta sẽ dễ vào "phom" hơn.
1 lựa chọn khi xây đội hình đó là xây đội hình giống đối thủ của bạn. Dù rằng điều này có thể dẫn trận đấu của bạn trở thành 1 trận đấu để bạn thử nghiệm chất lượng hơn là tính logic đội hình của bạn. Lấy 1 vd : Portsmouth ngoài đời đá với sơ đồ 4-4-2 kim cương, tuy có bết bát nhưng khi gặp Chelsea cũng là 4-4-2 kim cương, thỉnh thoảng PM lại có kết quả tốt.
Bạn cũng cần phải chú ý đến tính cân bằng đội hình của bạn, giữa tấn công và phòng ngự. Đội hình 4-4-2 ( 4-2-2-2) của Brazil hiện tại là 1 vd khi có 2 tiền vệ làm nhiệm vụ phòng ngự và 2 tiền vệ làm nhiệm vụ tấn công.
Bước thứ 2 : Xây dựng hệ thống phòng ngự
Trợ lý Ray Wilkins ( Asst của Chelsea hiện tại ) từng phát biểu về hệ thống phòng ngự của Chelsea : Nếu banh được đưa về góc trái của phần sân nhà, hậu vệ biên trái có nhiệm vụ phải gây sức ép ngay lập tức trong khi trung vệ bên trái có nhiệm vụ phải kèm chặt ngay tiền đạo đối phương, trong khi trung vệ bên phải có nhiệm vụ bọc lót. Trung vệ này phải lựa chọn vị trí thấp hơn trung vệ bên trái , đồng thời hậu vệ biên bên phải phải đứng ngang hàng với hậu vệ biên bên trái. Qua vd này bạn dễ nhận ra rằng hệ thống phòng ngự này mang tính phòng ngự khu vực ( zone marking ), và các cầu thủ đc chĩ rõ khi nào áp sát đối phương, khi nào cần bọc lót và vị trí của họ là ra sao.
Chúng ta sẽ tiếp tục phân biệt giữa hệ thống phòng ngự khu vực , kèm người và phòng ngự tự do( zone marking và man marking, mixed marking ).
Zone Marking : thời đại ngày nay hiếm khi có đội bóng nào ko chơi với 4 hậu vệ phòng ngự theo khu vực. Phòng ngự theo khu vực có 4 người được hiểu là cứ mỗi 2 người sẽ chăm sóc 1 nửa phần sân của mình ( DL + DCl, DR+DCr).Lý thuyết là vậy nhưng nếu áp dụng đơn giản như thế sẽ có nhiều lỗ hổng.
Phòng ngự theo khu vực hoạt động đa năng ở chỗ nó cho phép các hậu vệ bọc lót cho nhau, hoặc hỗ trợ khi "phòng ngự quá tải", hoặc áp sát 1 tiền đạo/tiền vệ đối phương khi họ vượt qua hậu vệ của bạn. Phòng ngự khu vực chú trọng đến việc những tình huống nguy hiểm hơn là những cầu thủ nguy hiểm của đối phương. 1 điểm khác của Zone Marking đó là cho phép 2 hậu vệ chơi tự do hơn, có thể tham gia tấn công và hỗ trợ tuyến trên.
Man Marking : phòng ngự kèm người ít được sử dụng, hiểu cơ bản là 11 cầu thủ của bạn có nhiệm vụ phải kèm cầu thủ đối phương. Như vậy đội hình của bạn hoạt động rất tốt nếu đội hình ra sân của 2 bên là hoàn toàn giống nhau về vị trí. Điểm yếu của đội hình là dễ bị bẻ gãy bởi những cầu thủ có tốc độ tốt, và dĩ nhiên đội của bạn rất dễ ăn thẻ....x_x. Tuy vậy, trong game FM lại đem đến hiệu quả tốt khi hệ thống này vẫn có điểm mạnh là sẽ dễ dàng theo sát đối phương, "xử lý" cầu thủ nhanh hơn là hệ thống phòng ngự khu vực.
Bạn cần lưu ý 1 điều : trong Touchline có 1 tuỳ chọn "Hassle Opponents" , khi bạn chỉ đạo điều này ko có nghĩa là cầu thủ của bạn sẽ trở thành Man Marking, dù rằng họ sẽ áp sát, nhưng luôn đặt phòng ngự khu vực lên hàng đầu.
Mixed Marking
Mixed Marking là 1 sự kết hợp giữa Zone Marking và Man Marking, tức sử dụng cùng lúc cầu thủ Man Marking và Zone Marking. 1 vd điền hình bạn có thể xem tại đây, đội hình của Inter http://fm-vn.com/diendan/showpost.ph...4&postcount=22 ( cảm ơn giangjc vì bài viết ). Đội hình này sử dụng 1 cầu thủ Libero phòng ngự Zone Marking phía sau 3 hậu vệ Man Marking.
Mixed Marking được hiểu khá rộng là sự kết hợp giữa cả 2 loại phòng ngự, vd trên là 3 Man 1 Zone, hoặc ở 1 đội hình khác 3 Zone 1 Man cũng được xem là Mixed, hoặc cả team của bạn đều là Zone Marking, riêng 1 cầu thủ DM là Man Marking cũng được xem là Mixed Marking.
Ở trong Team Intructions, nếu bạn chọn là Mixed Marking đồng nghĩa cầu thủ của bạn sẽ chơi Zone/Man theo tỉ lệ 5/5 ( vị trí, vai trò, xu hướng ). Nếu khi set Mixed mà bạn cảm thấy hài lòng thì cứ việc giữ ko cần phải điều chính.
Còn tiếp....
Bài viết thực hiện dựa trên tài liệu Tactical Theorems 10 cùng với 1 ít kinh nghiệm cá nhân.
Bước 3 : Điều chỉnh phần sân
Sau khi bạn đã xác định được lối phòng ngự của bạn, giờ đây đến lúc bạn cần phải điều chỉnh về phần sân mà bạn mà bạn muốn chơi, tức sẽ quyết định chơi đội hình dâng cao hay lùi sâu. Điều này dễ dàng điều chính trong Team Intrucstion hoặc trong Touchline http://fm-vn.com/diendan/showthread.php?t=15126 ( Drop Deeper hoặc Push Higher Up ).
Khi bạn chỉ đạo đội hình lùi sâu, điều này có nghĩa bạn muốn kiểm soát khoảng trống trên sân tốt hơn. Nhưng lưu 1 điều : khi bạn chơi lùi sâu mà hệ thống phòng ngự của bạn bị bẽ gẫy thì 1 bàn thắng rất mau đến :D, có lẽ mình ko cần giải thích vì sao :haha:. Thường thì khi chỉ đạo đá lùi sâu, bạn sẽ hạn chế được đối phương ra khỏi vòng 16m50, chờ thời cơ để phản công nhanh.
Khi bạn chỉ đạo đội hình đá cao với bẫy việt vị và áp sát nhanh, điều này sẽ giúp đội của bạn sẽ có các vị trí tấn công tốt hơn và sẽ đẩy đối phương về phần sân nhà.
Sử dụng tiền vệ phòng ngự : Sử dụng tiền vệ phòng ngự sẽ dễ dàng giúp tactic của bạn cân bằng hơn khi luôn luôn có cầu thủ chơi trước hàng hậu vệ và chơi phía sau hàng công. Bạn có thể dùng 1 hay 2 hoặc thậm chí là 3 tiền vệ phòng ngự, điều này tuỳ thuộc vào bạn. Các đội bóng thành công gần đây đều có dấu ấn của cầu thủ này : 4-2-3-1 của đội tuyển PHáp vô địch WC98 , đội hình 4-2-2-2 của Brazil, đồng thời hãy nhìn đội tuyển Anh khi không có tiền vệ phòng ngự đã chơi ra sao.
1 điểm lưu ý : 1 tiền vệ phòng ngự đích thực là 1 tiền vệ chơi đúng ở khu vực DM ( sau khu vực MC và trên DC ). 1 tiền vệ trung tâm ( MC ) có thể có xu hướng Defend, nhưng nhớ rằng anh ta vẫn là 1 tiền vệ trung tâm MC. Khi tấn công thì MC vẫn ở khu vực MC chứ không ở khu vực DM, MC chỉ trở thàh DM khi phòng ngự.
Bước 4 : Xây dựng xu hướng tấn công
Giờ là đến lúc chúng ta định hình phương hướng tấn công cho Tactics :a24:
Quyền sở hữu Bóng
Nhiều người tự hỏi tại sao đội của mình lại thua trong 1 trận đấu mà lẽ ra đội của mình phải kiểm soát bóng tốt hơn, hoặc biện hộ khi thua rằng do "đội bạn ghi nhiều bàn thắng hơn:a35:". Chúng ta cần phải xem xét lại Quyền sở hữu tấn công. 1 điều tất yếu là bàn thắng làm nên chiến thắng chứ không phải quyền sở hữu. Sự liên kết giữa 2 điều này cũng không rõ ràng lắm. Khi bạn sở hữu quyền kiếm soát nhiều hơn, nhưng lại bị thủng lưới vì bị phản công nhanh thì sao ? Nhưng có 1 điều không chối cãi được là bạn sẽ không thể nào ghi nhiều bàn thắng nếu không giành được kiếm soát banh nhiều. Bạn có thể nói rằng phản công nhanh nhưng khôn phải pha bóng nào của bạn cũng thành công đã ;).
Tới đây mình chỉ muốn các bạn hiểu rõ hơn về sự quan trọng của Quyền sở hữu bóng ( Possesion ). Cách thực hiện, điều chỉnh là hoàn toàn tuỳ thuộc vào bạn trong Team Intructions và Touchline.
Chơi bóng dài
Chơi bóng dài hiệu quả đối với những đội bóng có cầu thủ chuyền tốt, vd như Beckhams :D, nếu bạn sỡ hữu những cầu thủ như vậy cùng với PPM thích hợp thì tại sao không tận dung Long Ball ? Tuy nhiên khi gặp những đội bóng có nhiều cầu thủ kĩ thuật tốt, đủ sức chiếm quyền sỡ hữu bóng tốt thì long ball không tác dụng nhiều.
Lựa chọn hàng tiền đạo
Trong khi đội hính 1 tiền đạo đang chưa phổ biến nhiều thì đội hình 2 tiền đạo vẫn đang được dùng nhiều. 2 tiền đạo với nhiệm vụ khác nhau , thông thường là 1 kiến tạo đi đôi với 1 làm nhiệm vụ ghi bàn, 1 người lùi về khu vực của AMC , 1 người cắm ở trên. 1 vài cặp điển hình đó là Anelka/Droga , Bergkamp/Henry. Như vậy điều quan trọng khi lựa chọn hàng tiền đạo đó là bạn phải xác định vai trò của từng tiền đạo, tránh dậm chân nhau và tạo sự hiệu quả cao nhất khi kết hợp với các cầu thủ bên dưới.
Các nhân tố đặc biệt
Sở hữu những cầu thủ " đặc biệt" trong đội hình như C.Ronaldo, Rooney, Bergkamp, Drogba, Tevez... sẽ rất có lợi cho đội hình của bạn, bởi họ có thể chơi tốt nhiều vị trí khác nhau, từ 1 hộ công, 1 nhạc trưởng lối chơi, hoặc có thể là 1 tiền đạo. 1 vd Drogba từ thời của Mourinho chỉ chơi độc lập 1 mình, và hiện tại vẫn chơi tốt khi đá cặp cùng Anelka. Với lợi thế này, bạn có thể xoay vòng giữa 1 và 2 tiền đạo.
Cách di chuyển và khả năng thích ứng
Cách di chuyển hợp lý của các cầu thủ sê giúp nhiều cho lối chơi của bạn, cách di chuyển dễ dàng thay đổi trong Player Intrucstion, tuỳ thuộc vào mỗi cầu thủ. Về cáh di chuyển thì khá dài và phức tạp để nói, nhưng 1 vd dễ hiểu : MU từng chơi với 4 cầu thủ tấn công ( Giggs, Rooney, Tevez, Ronaldo ), cả 4 đều có khả năng thích ứng tốt với nhiều ví trí và dễ dàng thay đổi cho nhau, khi phòng ngự thì cả 6 cầu thủ ( cộng thêm 2 tiền vệ trung tâm ) đều có mặt đễ hỗ trợ. Lối di chuyển này giúp MU có khả năng phòng ngự rất tốt, với nhiều cầu thủ có khả năng cầm bóng. Tuy vậy, Sir Alex Ferguson vẫn thừa nhận rằng sẽ tốt hơn nếu MU có 1 trung phong cắm đích thực. Điều này lí giải vì sao đội hình 4-5-1/4-3-3 đc dùng khá nhiều thời gian gần đây. 2 tiền vệ cánh (4-5-1) có thể chơi cut inside để vào gây đội biến ( Robben ở Chelsea trước đây là vd). 1 vd khác đó là Ruud Vannistelroy, 1 trung phong cắm điền hình, 1 cây săn bàn đích thực, nhưng Ruud chỉ chơi tốt khi đá cặp cùng 1 tiền đạo khác như Ole Gunnar Solskajer.
Hết :D.
